Tài Sản Vô Giá: Hành Trình Khám Phá 16 Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể Đại Diện Của Nhân Loại tại Việt Nam #4
Loading…
Reference in New Issue
No description provided.
Delete Branch "%!s(<nil>)"
Deleting a branch is permanent. Although the deleted branch may continue to exist for a short time before it actually gets removed, it CANNOT be undone in most cases. Continue?
[Lời Mở Đầu]
Việt Nam, không chỉ sở hữu những di sản thiên nhiên và văn hóa vật thể được UNESCO vinh danh, mà còn là một kho tàng phong phú của văn hóa phi vật thể. Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam tự hào có tổng cộng 16 Di sản Văn hóa Phi vật thể được UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện của Nhân loại (hoặc Danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp, sau đó được chuyển sang danh sách Đại diện). Những di sản này trải dài từ Bắc vào Nam, phản ánh chiều sâu lịch sử, sự đa dạng của 54 dân tộc anh em, và sự sáng tạo không ngừng của người Việt trong suốt hàng nghìn năm. 16 di sản này là minh chứng sống động cho bản sắc, tín ngưỡng, nghệ thuật và lối sống của người Việt, tạo nên một tài sản vô giá cần được bảo tồn và phát huy.
Với mục tiêu kết nối cộng đồng, chia sẻ những giá trị văn hóa, lịch sử và vẻ đẹp thiên nhiên Việt Nam, trang web https://toiyeuvietnam.com/ là điểm đến lý tưởng cho mọi người con đất Việt, nơi bạn có thể tìm thấy nguồn cảm hứng bất tận về quê hương.
[Những Bản Sắc Văn Hóa Tiêu Biểu]
16 di sản này có thể được chia thành các nhóm chủ đề chính: Âm nhạc - Nghệ thuật Biểu diễn, Tín ngưỡng - Lễ hội, và Tập quán Xã hội - Nghề thủ công truyền thống.
I. Âm nhạc và Nghệ thuật Biểu diễn: Tinh Hoa Giao Hưởng
Các loại hình âm nhạc và nghệ thuật biểu diễn đóng vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa, từ cung đình đến dân gian, đã được UNESCO công nhận về giá trị thẩm mỹ và lịch sử:
1. Nhã nhạc - Nhạc Cung đình Triều Nguyễn (2003): Là loại hình âm nhạc duy nhất mang tính quốc gia, Nhã nhạc từng phát triển rực rỡ dưới triều Nguyễn. Đây là âm nhạc tao nhã, thiêng liêng được sử dụng trong các đại lễ, cúng tế thần linh và tổ tiên. Nhã nhạc phản ánh tính quy củ, định chế thẩm mỹ cao và tư tưởng triết lý của chế độ quân chủ đương thời.
2. Không gian Văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên (2005): Bao trùm 5 tỉnh Tây Nguyên, di sản này là tiếng nói chung của 17 dân tộc thiểu số. Cồng chiêng không chỉ là nhạc cụ mà còn là vật thiêng, là ngôn ngữ giao tiếp giữa con người với thần linh. Âm nhạc cồng chiêng độc đáo, đa dạng về bè trầm bổng, là biểu hiện sống động của cuộc sống, lễ hội và tín ngưỡng của người Tây Nguyên.
3. Dân ca Quan họ Bắc Ninh (2009): Là những làn điệu dân ca giao duyên đặc sắc của trấn Kinh Bắc, Quan họ nổi bật với sự hòa quyện tuyệt diệu giữa giai điệu, lời ca, và trang phục truyền thống độc đáo của các liền anh, liền chị. Với hơn 500 bài ca và 213 làn điệu, Quan họ đạt đến đỉnh cao của thi ca và âm nhạc dân tộc Việt Nam.
4. Nghệ thuật Ca trù (2009): Ca trù (còn gọi là hát Ả đào, hát cửa đình) là một loại hình ca nhạc vừa dân gian vừa bác học, gắn liền với lễ hội, văn chương và triết lý sống. Đặc trưng bởi sự phối hợp tinh tế giữa ca nương (với giọng khỏe, trầm, sang), đàn đáy, trống chầu và cỗ phách, Ca trù mang sắc thái độc đáo hiếm có trên thế giới.
5. Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ (2013): Ra đời và phát triển ở miền Nam, Đờn ca tài tử là loại hình nghệ thuật đờn và ca được trình diễn để thưởng thức trong những dịp lễ hội, sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Bộ nhạc cụ chủ yếu gồm đàn kìm, đàn cò, đàn tranh, đàn bầu và sáo. Nghệ thuật này thể hiện sự phóng khoáng, dung dị và tài hoa của người dân Nam Bộ.
6. Dân ca Ví, Dặm ở Nghệ Tĩnh (2014): Là loại hình dân ca phổ biến ở Nghệ An và Hà Tĩnh, Ví Dặm gắn bó chặt chẽ với đời sống lao động, sinh hoạt hàng ngày của người dân. Lời ca mộc mạc, gần gũi, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, tình cảm lứa đôi và là phương tiện giáo dục đạo đức truyền thống.
7. Nghệ thuật Bài Chòi ở Trung Bộ (2017): Là một loại hình trò chơi dân gian kết hợp nghệ thuật trình diễn, Bài Chòi phổ biến ở khu vực miền Trung (từ Quảng Bình đến Khánh Hòa). Nghệ thuật này bao gồm ca hát, hô/hát bài chòi và chơi bài, thể hiện sự vui tươi, thông minh, và đậm đà bản sắc văn hóa vùng đất.
8. Nghệ thuật Xòe Thái (2021): "Xe khăm khen" (múa cầm tay) nảy sinh từ quá trình lao động và sinh hoạt của người Thái vùng Tây Bắc. Múa Xòe là biểu tượng cho cái đẹp, chứa đựng giá trị nghệ thuật vũ đạo, âm nhạc, và ứng xử văn hóa, mô phỏng các hoạt động đời thường, thể hiện ước mơ về cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
II. Tín Ngưỡng và Lễ Hội: Cội Nguồn Tâm Linh
Các di sản về tín ngưỡng và lễ hội thể hiện truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" và đời sống tâm linh phong phú của người Việt:
9. Hội Gióng ở đền Phù Đổng và đền Sóc (2010): Lễ hội gắn liền với truyền thuyết Thánh Gióng, một trong "Tứ bất tử" của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Hội Gióng là "hội trận" tái hiện tinh thần chống giặc ngoại xâm của người Việt cổ, thể hiện khát vọng "Quốc thái dân an," được bảo tồn liên tục qua nhiều thế hệ.
10. Tín ngưỡng Thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ (2012): Đây là tín ngưỡng độc đáo, thờ cúng chung một vị Tổ của cả nước, khẳng định người Việt có chung một nguồn gốc, tạo nên tinh thần đoàn kết và ý thức cộng đồng dân tộc. Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương là biểu tượng cho truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" thiêng liêng.
11. Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt (2016): Là sự tôn thờ các nữ thần cai quản ba cõi (Thiên phủ, Địa phủ, Thoải phủ), Tín ngưỡng Thờ Mẫu thể hiện lòng tôn kính đối với Mẫu Nghi Thiên Hạ và các vị thần linh có công bảo vệ và che chở cho con người. Nghi lễ Hầu đồng là một phần quan trọng, mang tính nghệ thuật cao, thu hút sự tham gia của cộng đồng.
12. Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam (2024): Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam (An Giang) là một trong những lễ hội lớn và quan trọng nhất ở Nam Bộ. Lễ hội thể hiện tín ngưỡng thờ cúng Mẫu thần (Bà Chúa Xứ) đã ăn sâu vào tâm thức người dân, cầu mong mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, thể hiện sự giao thoa văn hóa Kinh – Hoa – Khmer đặc sắc.
=====>>> Hãy xem thêm các video truyền cảm hứng về vẻ đẹp và con người Việt Nam trên kênh Youtube Tôi Yêu Việt Nam để thêm yêu
III. Tập quán Xã hội và Nghề Thủ công: Lối Sống và Sáng Tạo
13. Nghi lễ và Trò chơi Kéo co (2015): Nghi lễ Kéo co không chỉ là trò chơi thể hiện sức mạnh, sự đoàn kết mà còn là nghi thức nông nghiệp cầu mùa, cầu mưa, gắn liền với tín ngưỡng phồn thực ở nhiều vùng. Đây là di sản chung của Việt Nam, Hàn Quốc, Campuchia và Philippines.
14. Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái (2019): Then là nghi lễ cúng bái quan trọng, là sự kết hợp đa dạng giữa văn học, âm nhạc, múa, và trình diễn. Then không chỉ là nghi lễ tâm linh mà còn góp phần giáo dục đạo đức, lối sống nhân đạo và bảo tồn các phong tục truyền thống của các dân tộc Tày, Nùng, Thái.
15. Nghệ thuật làm Gốm của người Chăm (2022): Được thực hành chủ yếu tại làng gốm Bàu Trúc (Ninh Thuận), nghệ thuật làm gốm Chăm nổi bật với phương pháp thủ công thô sơ, độc đáo, không dùng bàn xoay. Các sản phẩm gốm mang đậm dấu ấn văn hóa, phong cách, và tâm trạng của người thợ, do phụ nữ Chăm nắm giữ và truyền dạy.
[Kết Luận]
16 Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện của Nhân loại là minh chứng hùng hồn cho sự đa dạng và giàu có của nền văn hóa Việt Nam. Việc UNESCO ghi danh không chỉ là niềm tự hào mà còn là trách nhiệm lớn lao trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của những di sản vô giá này. Chính sự sống động, tính cộng đồng và khả năng truyền dạy qua nhiều thế hệ đã làm nên sức sống mãnh liệt của các di sản phi vật thể, góp phần định hình bản sắc dân tộc Việt và làm phong phú thêm kho tàng văn hóa chung của toàn nhân loại.
Cùng lan tỏa niềm tự hào dân tộc và tình yêu đất nước qua những hình ảnh, câu chuyện ý nghĩa được chia sẻ mỗi ngày. Hãy theo dõi Fanpge Tôi Yêu Việt Nam để cập nhật các hoạt động du lịch, văn hóa và các chiến dịch cộng đồng lớn.